Płodny Śluz Szyjkowy

Co to jest śluz szyjkowy? Śluz szyjkowy to wydzielina produkowana przez szyjkę macicy. Śluz ten jest wydzielany przez cały czas trwania cyklu miesięcznego ale jego ilość i jakość zmienia się w zależności od fazy cyklu. W okolicach owulacji śluzu jest najwięcej i ma on najrzadszą konsystencję. Śluz szyjkowy pełni kluczową rolę w zapłodnieniu, gdyż chroni spermę przed zabójczym dla niej kwaśnym środowiskiem pochwy, a także pomaga przetransportować ją do macicy. Jeżeli śluz jest zbyt gęsty lub jest go niewiele, plemniki nie mogą się w nim poruszać, a tym samym nie są w stanie dotrzeć do celu swojej podróży w organizmie kobiety. 

Płodny śluz szyjkowy. Szyjka macicy produkuje cztery rodzaje śluzu szyjkowego. Wydzielina produkowana w dniach niepłodnych (na początku i pod koniec cyklu)  to śluz typu G, który przypomina gęstą pastę i wytwarzany jest przez najniżej położoną część szyjki, tuż nad pochwą. Dla plemników stanowi on barierę nie do przebycia. Kiedy poziom estrogenu w organizmie zaczyna wzrastać, szyjka zaczyna produkować śluz typu L, który jest bardziej płynny i towarzyszy mu uczucie kleistości, lub wilgoci w pochwie. Na kilka dni przed owulacją, jeszcze wyższe partie szyjki wytwarzają śliski i rozciągliwy śluz typu S. Ujście pochwy wydaje się wtedy szczególnie wilgotne i można zaobserwować przezroczyste nitki śluzu typu S, czasem przemieszane z białawymi kroplami śluzu L. Idealnie, śluz typu S powinien dać się rozciągnąć nawet na kilka centymetrów pomiędzy kciukiem i palcem wskazującym. Jego konsystencja często jest porównywana do surowego białka kurzego.

Tuż przed wystąpieniem owulacji śluz traci swą rozciągliwość. Jest to śluz typu P, produkowany przez najwyższą partię szyjki macicy. Jest on rzadszy i mniej rozciągliwy, niż śluz S ale jest niezwykle śliski i to się daje odczuć u wejścia pochwy. Ostatni dzień produkcji śluzu P jest najbardziej płodnym dniem cyklu. Jest to dzień, w którym z pęcherzyka Graafa uwalnia się komórka jajowa.
Zmiany śluzu szyjkowego łatwo jest monitorować na przykład przy podcieraniu się (po oddaniu moczu podcieramy się dwukrotnie i obserwujemy pozostałość na papierze po drugim podtarciu), lub umieszczając palce wewnątrz pochwy (patrz artykuł Jak rozpoznać dni płodne).

Wrogi śluz szyjkowy. Płodny śluz pomaga plemnikom przetrwać nawet do kilku dni wewnątrz ciała kobiety – dlatego niejednokrotnie do zapłodnienia dochodzi nawet, jeżeli stosunek miał miejsce na kilka dni przed owulacją. Natomiast o wrogim śluzie szyjkowym mówimy wtedy, gdy w okresie poprzedzającym owulację śluz uniemożliwia przedostanie się plemników do macicy. Częstymi objawami są zbyt gęsta lub lepka konsystencja śluzu i/lub mała jego ilość. Objawy te można zaobserwować sprawdzając jakość śluzu w okolicach owulacji (patrz artykuł Jak rozpoznać dni płodne). Wrogi śluz szyjkowy często też zawiera przeciwciała antyplemnikowe, które działają zabójczo na komórki spermy.

Wrogość śluzu szyjkowego można stwierdzić między innymi za pomocą testu postkoitalnego (PCT), który polega na obserwacji próbki śluzu szyjkowego na kilka godzin po stosunku odbytym 1-2 dni przed owulacją, kiedy to śluz szyjkowy powinien być płodny. Podczas testu obserwowana jest ilość i zachowanie znajdujących się w próbce śluzu plemników. Jeżeli śluz rozciąga się na kilka centymetrów, a znajdujące się w nim plemniki są ruchliwe i płyną do przodu, śluz jest uznawany za normalny. Jeżeli śluz nie jest rozciągliwy, a plemniki w próbce zgrupowane są w kupki, poruszają się niemrawo lub wcale, stwierdzamy wrogość śluzu.

W następnym poście opiszemy jak poprawić jakość śluzu szyjkowego.